Boletín da Oficina IAU para a Divulgación da Astronomía

Maio 2023 #2

Neste boletín:

Nota editorial
Asunto destacado: resumo do mes “Ceos escuros e tranquilos”
1) IAU CPS celebra o apoio dos ministerios de ciencia do G7 sobre ceos escuros e tranquilos
2) Posto de oficial de divulgación internacional da IAU OAO
3) Participa no Simposio 386 da IAU: Ceo escuro e patrimonio astronómico para impulsar o turismo astronómico en todo o planeta
4) Celebración IPS do Centenario do Planetario
5) 6ª Edición do Día Internacional da Luz
6) Global Hands-On Universe 2023
7) Novas NOC
8) Oportunidades
9) Recursos interesantes
10) Boletín da Oficina IAU para a Divulgación da Astronomía en linguas diferentes do inglés
11) Contribucións ao boletín da Oficina IAU para a Divulgación da Astronomía

Nota editorial

Prezadas amizades e colegas,

Con este número, rematamos o noso mes de Ceos Escuros e Tranquilos. Como comentamos no asunto destacado, aínda queda moito por facer, aínda hai moito que aprender e aínda hai moitas formas de participar, incluso máis aló do mes de maio. Queremos darlles as grazas especialmente ás moitas persoas de todo o mundo, incluídos os nosos socios de medios e divulgación, que traballan para preservar os nosos ceos escuros e tranquilos. O que facedes é esencial. Grazas polo voso esforzo incansábel para manter este preciado recurso.

Para continuar a conversa máis aló do mes de maio, podedes participar no Simposio 386 da IAU, aproveitar os ceos escuros como un recurso para impulsar o astroturismo ou aprenderdes máis sobre a posición do G7 sobre ceos escuros e tranquilos, celebrar o centenario dos planetarios -os nosos oasis do ceo escuro- ou presentar como achegades os ceos escuros e tranquilos ás escolas na Conferencia Global Hands-On Universe 2023. Para asegurarvos de que este tema forme sempre parte das nosas conversas, súmate ao equipo OAO.

Neste boletín tamén hai algunhas oportunidades e recursos que invitan a reflexionar, incluíndo unha colaboración arte/ciencia de SETI e un artigo que defende que o xornalismo e a comunicación científica traballe xunta contra a propagación da desinformación.

Como sempre, as Coordinacións Nacionais de Divulgación da IAU están a traballar duro nas súas comunidades para difundir a ciencia da astronomía. Temos orgullo de colaborar con estes incríbeis equipos de comunicación.

Que teñades uns ceos escuros e tranquilos,

Kelly Blumenthal, en nome do equipo da Oficina IAU para a Divulgación da Astronomía

Asunto destacado: resumo do mes “Ceos escuros e tranquilos”

Cando chega ao seu fin o mes “Ceos escuros e tranquilos”, queremos darlles as grazas de corazón a todas as persoas que participaron nos nosos eventos e proxectos. Dámoslles as grazas especialmente a Jeff Dai, Sten Odenwald, Eden Orion, Jae-Chul Sim e todo o equipo KAAS polo seu extraordinario traballo no desenvolvemento dos tres obradoiros de astrofotografía de teléfonos intelixentes OAO-AWB que realizamos durante as dúas primeiras semanas de maio. Estes obradoiros están dispoñíbeis gratuitamente para o público nas seguintes ligazóns:

Eden Orion (inglés)

Sten Odenwald (inglés)

Jae-Chul Sim (coreano e inglés)

Cada obradoiro abarca o mesmo contido, mais preséntase de diferentes formas. Animámosvos a investigalos todos para atopar o que mellor vos funcione. A principios de xuño publicarase unha guía de recursos.

Aínda estamos buscando persoas para participar na nosa Enquisa Global Iniciativas de Contaminación Luminosa. Comentádenos como loita o voso país contra a contaminación luminosa, ademais dos movementos liderados por organizacións sen ánimo de lucro ou activistas.

Tamén queremos invitar a todas as persoas a que se inscriban e se comprometan a loitar contra a contaminación luminosa na súa comunidade. Coa vosa participación, enviarémosvos un modelo de correo electrónico para iniciar unha conversa sobre a preservación do ceo escuro coa vosa lexislación local, ademais dun certificado que che designa como Protector do Ceo Escuro e Tranquilo.

Temos un último evento para compartir contigo este mes: o Seminario IAU OAO sobre ceos escuros e tranquilos para 2023, a relevancia cultural da protección do ceo escuro e tranquilo, que terá lugar o 31 de maio ás 13:00 UTC. Escoitaremos a Masaaki Hiramatsu (NAOJ), Manuel Grullon (NOC República Dominicana), Lya Osborn (Light Justice), Duane Hamacher (Universidade de Melbourne), Krystal de Napoli (Monash University) e Bon Mott (artista, educador e comisario). con sede en Melbourne, Australia), Jessica Heim (Universidade do Sur de Queensland; IAU CPS) e Aparna Venkatesan (Universidade de San Francisco). Esta apaixonante colección de conferenciantes achegará temas de conversación que van desde o activismo de base, o patrimonio cultural, as constelacións de satélites e o desenvolvemento do medio espacial. Agardámosvos en directo o 31 de maio ás 13:00 UTC para este Seminario.

1) IAU CPS celebra o apoio dos ministerios de ciencia do G7 sobre ceos escuros e tranquilos

O G7 (formado por Canadá, Francia, Alemaña, Italia, Xapón, Reino Unido e Estados Unidos) reuniuse en Xapón para discutir unha serie de temas, incluíndo a promoción do uso seguro e sostíbel do espazo exterior. Os ministerios de Ciencia manifestaron o seu apoio aos esforzos da IAU, en particular, a IAU CPS, para protexer o ceo escuro e tranquilo.

Podedes ler máis sobre os resultados da reunión do G7 neste anuncio.

2) Posto de oficial de divulgación internacional da IAU OAO

O OAO busca unha persoa motivada para unirse como oficial de alcance internacional. O posto é a tempo completo e estará baseado no OAO, que está situado no Observatorio Astronómico Nacional de Xapón, Campus de Mitaka, en Tokio, Xapón.

Facede clic nesta ligazón para obter máis información, elixibilidade e detalles sobre como enviar a vosa solicitude.

3) Participa no Simposio 386 da IAU: Ceo escuro e patrimonio astronómico para impulsar o turismo astronómico en todo o planeta

As persoas participantes no simposio IAU386 presentarán os resultados da investigación e compartirán experiencias que melloren a preservación e a utilización do ceo escuro. Unídevos aos debates sobre mecanismos para impulsar o astroturismo en todo o mundo e estratexias para utilizar e investir en recursos do ceo escuro sen explotar.

Para obterdes máis información sobre este Simposio, consultade o sitio web.

4) Celebración IPS do Centenario do Planetario

En 1923, o primeiro proxector de planetario foi construído en Jena, Alemaña. Dous anos despois, en 1925, abriu as súas portas ao público o primeiro planetario. Entre 2023 e 2025, a International Planetarium Society (IPS) liderará unha serie de celebracións en planetarios de todo o mundo. Por exemplo, un concurso de arte de carteis para conmemorar o centenario.

Máis información sobre o concurso de carteis IPS aquí.

Facede clic aquí para obterdes máis información sobre as celebracións do centenario que teñen lugar en todo o mundo e como podedes participar.

5) 6ª Edición do Día Internacional da Luz

A 6ª edición do Día Internacional da Luz da UNESCO segue a ver celebracións durante todo o ano en todo o mundo. Foi un pracer acoller o día da luz cunha mensaxe esperanzadora do director xeral da UNESCO: “A luz está na encrucillada de todos os compoñentes do mandato da UNESCO. Desde facer a ciencia máis aberta e promover as carreiras na investigación, especialmente para as mulleres, até asumir compromisos coa educación, coa diversidade cultural e a diversidade do patrimonio, e até a distribución gratuíta da información, todos os esforzos da nosa organización comparten unha única visión: un futuro máis brillante”.

Como seguen tendo lugar moitos eventos, recomendamos encarecidamente ás organizacións que os rexistren. Aínda que esquecerades rexistrarvos con antelación, aínda podedes! Tamén podedes seguir rexistrando novos eventos para 2023. Ningún evento é demasiado pequeno: calquera cousa que poidades facer para axudar a acadar os obxectivos do #LightDay2023 é moi valiosa. Engadirémolo ao calendario e aseguraremos que a vosa contribución non se esqueza. Tamén vos invitamos a compartir a vosa experiencia na organización do evento deste ano mediante a guía de enquisas rápidas.

Ampliamos o noso agradecemento e dámosvos as grazas por organizar todos os incríbeis eventos e polo enorme esforzo e apoio continuo para que a celebración mundial sexa un gran éxito.

6) Global Hands-On Universe 2023

Global Hands-On Universe, unha das redes internacionais para a educación en astronomía, celebrará a súa conferencia, que inclúe encontros presenciais por primeira vez en tres anos. Este evento híbrido terá lugar na Universidade de Kagoshima, situada no extremo sur de Kyushu, Xapón. Calquera persoa interesada na educación e divulgación da astronomía pode asistir e presentar.

Facede clic aquí para obter máis información e rexistrarvos en GHOU 2023!

7) Novas NOC

a) Bahrein

En homenaxe ao Día Internacional da Luz, a nosa NOC de Bahrein, Myriam Alqassab, organizou un obradoiro sobre luz e astronomía.

b) Benin

O noso NOC de Benín, Pide Aristide Ahanhanzo, traballou cun supervisor cultural na cidade de Porto-Novo, Benín. Debateron sobre astronomía nas escolas e teatros co fin de motivar o alumnado nas ciencias espaciais a través do teatro, os micrófonos abertos e a música.

c) Canadá

O noso NOC de Canadá, Steven Pellarin, organizou e ofreceu unha charla sobre contaminación luminosa, ademais dunha observación guiada por láser polas constelacións e unha festa de estrelas para as persoas visitantes do Parque Nacional Point Pelee.

d) Senegal

O equipo NOC Senegal, dirixido por Salma Sylla, organizou a cuarta edición dos seus obradoiros de astrofísica NASE (Network for Astronomy School Education). Ao longo de dous días, estes obradoiros abarcaron temas como o espectro solar e as manchas solares, a vida das estrelas, a astronomía máis aló do espectro visíbel e a expansión do universo.

e) Libia e Marrocos

Este mes, o noso NOC de Libia, Amjed Khurwat, axudou a organizar o primeiro campamento espacial do país, que utilizou un telescopio do proxecto Telescopios para todas as persoas 2022. Un membro do equipo NOC de Marrocos, Hassan Talibi, tamén contribuíu a este evento trascendental cunha charla sobre a conexión entre o ciclo lunar e a cultura islámica.

8) Oportunidades

a) Un sinal no espazo

Que pasaría se recibimos unha mensaxe dunha civilización extraterrestre? Daniela de Paulis, unha artista interdisciplinar e operadora de radio con licenza que actualmente exerce como Artista Residente no Instituto SETI e no Observatorio Green Bank, reuniu un equipo internacional de persoas expertas (xente que investiga en SETI, ciencias espaciais e artistas), para poñer en escena o seu último proxecto, “A Sign in Space”. Esta presentación de teatro revolucionaria e global ten como obxectivo explorar o proceso de decodificación e interpretación dunha mensaxe extraterrestre que implica a comunidade SETI en todo o mundo, profesionais de diferentes campos e o público máis amplo. Este proceso require unha cooperación global, que une a conversa arredor de SETI, a investigación espacial e a sociedade en múltiples culturas e áreas de especialización.

Para obterdes máis información sobre “A Sign in Space”, visitade o seu sitio web.

b) Unídevos ao Simposio SciComm Inclusivo 2023

Calquera de vós (xornalistas, artistas, TikTokers, persoas que organizan eventos comunitarios, docentes, persoal de bibliotecas e museos; en definitiva, calquera persoa que comunique sobre áreas CTEM) pode presentar unha proposta para o Simposio SciComm Inclusivo 2023, que terá lugar tanto en persoa como en liña. O Simposio SciComm inclusivo de 2023 abarcará tres temas principais: “A lingua importa”, “Prácticas prometedoras para medir o éxito e os resultados” e “Construír confianza e relacións”.

Podedes obter máis información e envíar o voso resumo no sitio web do Inclusive SciComm Symposium.

9) Recursos interesantes

a) Asunto destacado de investigación: “O tradutor vs o crítico: unha dicotomía defectuosa nunha era de desinformación” [Contido en inglés]

Este artigo propón novas formas de que as persoas que fan xornalismo e comunicación científica superen as diferenzas, fomenten a confianza e traballen xuntas para combater a desinformación. Podedes ler o “SciComm Bite” aquí e o artigo orixinal aquí.

b) Xa está dispoñíbel a edición de xuño de 2023 do boletín informativo da Royal Astronomical Society of New Zealand [Contido en inglés]

A RASNZ é unha sociedade dedicada a ampliar o noso coñecemento da astronomía, fomentar o interese do público pola ciencia e facer avanzar a astronomía cara a novas fronteiras. Podedes ler o boletín de xuño de RASNZ para obterdes máis información sobre as súas actividades e oportunidades en Nova Zelanda.

c) Astronomy PH Volume 8 Number 1 xa dispoñíbel [Contido en inglés]

Astronomy PH é un e-zine colaborativo sen ánimo de lucro que se centra na astronomía filipina e na comunicación de áreas CTEM ao público en xeral. Desde 2016 ofrece unha plataforma gratuíta e non partidista para comunicar a astronomía ao público. Podedes descargar o último número de Astronomy PH nesta ligazón e todas as edicións anteriores nesta ligazón.

10) Traducións do boletín da Oficina IAU para a Divulgación da Astronomía do inglés a outros idiomas

O noso boletín ten tradución aos seguintes idiomas:

Árabe
Traducións grazas aos membros do Club de Observación Astronómica de Bahrain.

Chinés (Simplificado)
Tradución grazas ao Dr Chen Cao, Sociedade Astronómica Shandong (SDAS) de China.

Español
Traducións grazas a Andrea Ahumada, do Observatorio Astronómico da Universidad Nacional de Córdoba, e Ileana Andruchow, do Instítuto de Astrofísica de La Plata, da Universidad Nacional de La Plata. Poden atoparse aquí as traducións dos anteriores boletíns, feitas por Emilio Zúñiga, da Asociación de Astrónomos Aficionados de León, Nicaragua.

Francés
Traducións grazas ao Grupo Haitiano de Tradución da Astronomía (GTHA) da Sociedade Astronómica Haitiana.

Galego
Traducións grazas a Martin Pawley da Agrupación Astronómica Coruñesa Ío en España.

Italiano
Traducións grazas a Eleonora Piromalli de AstronomiAmo en Italia.

Portugués (europeo)
Traducións grazas a Catarina Leote, João Ferreira e Jonas Souza a través do grupo de lingua portuguesa da Rede de Tradución Astronómica.

Xaponés
Traducións grazas a Akihiko Tomita a través da Rede de Tradución Astronómica. Se queres recibir a tradución ao xaponés do boletín, subscríbete á Asociación Xaponesa de Astronomía Amadora ou á Sociedade Xaponesa pola Educación e Divulgación da Astronomía.