por Xabier P. DoCampo
A Pier Paolo Pasolini, in memoriam
Eu nacín en abril, un día deses que comezou, diría Manuel María, cun «ceo craro dun abrente limpísimo de abril», mais eu nacín pola noite e a ese ceo correspóndelle un firmamento cheo de estrelas que –gusto de imaxinalo así- sería o primeiro que os meus ollos viron do mundo exterior desde a fiestra do cuarto onde miña mai me pariu.
De aí en diante a miña vida está chea de lembranzas das estrelas do ceo. Andei moito de noite polos camiños da Terra Chá acompañando a meu pai sen máis luz ca a do luar ou, mesmo, só a das estrelas a alumar os nosos pasos. Nesas camiñadas o meu pai mostrábame o Carro, ao que chamaba co nome ben máis bonito de Setestrelo, e con el aprendeume a encontrar a Polar e indicoume, así, por onde estaba a nosa casa.
Amo e amei o costume de ollar as estrelas, fágoo sen coñecementos astronómicos, só polo pracer de mirar, de pensar e de imaxinar. E sei tamén que xa non volverán os ceos da miña infancia, un exceso de luminosidade artificial e innecesario acabou con eles. Luces que ofenden a noite das cidades e vilas, e sinto esa ameaza cando ando de noite os camiños aldeáns e xa non vexo vagalumes, eses anacos de estrela pousados nas silveiras. Gustaría de lle poder explicar a Pasolini que tamén os nosos foron desaparecendo, e sucedeu a medida que desaparecían da nosa ollada as noites estreladas.
Tan fascinante me parece o feito de observar o firmamento nas noites claras que me atrevo de lles facer unha proposta aos alcaldes e concelleiros das cidades e vilas. A cousa consiste en que cada verán haxa tres, catro ou cinco noites nas que maten todas as luces das rúas e prazas, mesmo as dos escaparates, e con iso os habitantes deses lugares poderían contemplar as estrelas de vagar, os pais e nais indicarían á súa rapazada a onde ollar para atopar o Setestrelo, a Polar, Casiopea ou o Cisne.
Non teñan medo, señores alcaldes, non haberá máis roubos por iso, os ladróns tamén gustan de ollar as estrelas. Pode suceder, iso si, que aló por febreiro ou marzo nazan algúns nenos máis nas vilas e cidades, iso é bo, é unha consecuencia do amor e non esquezamos que ao facer o amor un dos amantes sempre hai momentos nos que mira para as estrelas.
* * *
Xabier P. DoCampo, mestre e escritor, foi Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil en 1995 polo libro “Cando petan na porta pola noite”. O artigo foi escrito para o caderno “A Fondo” dedicado á contaminación luminosa que publicou o semanario Sermos Galiza o 22 de setembro de 2016.